Operatie Re-creatie: VBS Sint-Lutgardis
Basisschool – 250 leerlingen
Jan De Greefstraat 3, 1083 Ganshoren
Inrichtende macht: vzw Sint-Goedele Brussel
Het doel van Operatie Re-creatie is om speelplaatsen om te vormen tot gemengde en kwaliteitsvolle natuurlijke speel- en ontspanningsruimten en tegelijkertijd een verkoelende groene plek in de wijk te brengen.
VBS Sint-Lutgardis is een van de 20 geselecteerde Brusselse scholen.
Meer over het project Operatie Re-creatie.
Bekijk hieronder vhet verloop van het project van deze school.
Deze school wordt begeleid door een consortium bestaande uit het architectenbureau AAC Architecture, de studio voor landschapsarchitectuur en stedenbouw Atelier Caneva-s, het design- en ontwikkelingsbureau OSMOS Network en het studie- en adviesbureau ARIES consultants, in opdracht van Leefmilieu Brussel.
Nieuwsfeed
Oktober 2022: het plan van de toekomstige speelplaats is afgerond!
Maart 2022: Een dag samen met de leerlingen, in het teken van natuur en biodiversiteit
We hebben geleerd waarom natuur en groen belangrijk is en dat biodiversiteit staat voor alles wat leeft.
BETON MOET PLAATSMAKEN VOOR GROEN
Sint-Lutgardis is een echte buurtschool in Ganshoren: meer dan 75% van de kinderen woont in een straat van een kilometer van de school. De speelruimte buiten is een kale, dorre vlakte, met enkele bloembakken en een plataan. Sanne en Ellemie van Zonnebloem nemen een groepje lagereschoolkinderen mee in de wereld van biodiversiteit en laten de kinderen aan het woord over hun droomspeelplaats.
Mindmap
Saar uit het vijfde leerjaar legt uit wat ze eerder die ochtend hebben gedaan: “We hebben spelletjes gedaan en een mindmap gemaakt over natuur en besproken wat biodiversiteit is en waarom dat zo belangrijk is.” Op de vraag wat de speelplaats van haar dromen is, zegt ze: “Onze speelplaats heeft veel te veel beton. Als je valt doet het pijn. En er zijn veel plassen als het regent. Ik zou graag meer bomen en gras willen op de speelplaats.”
Voor Camille is haar favoriete bezigheid ergens met vrienden op een bankje zitten en Arthur, derde leerjaar, droomt van een speeltuin en een stoer parkour. Een boomhut ziet hij ook wel zitten, maar dan niet te hoog want dan kunnen de kleuters eruit vallen.
Gekleurde kegeltjes
Na de pauze is het tijd voor een activiteit buiten op het speelplein. Sanne legt uit: “We moeten de architecten een beetje helpen. Laten we daarom samen op de speelplaats aangeven wat we goed vinden en willen houden en wat we liever niet meer willen zien”.
De kinderen krijgen gekleurde kegeltjes waar ze een duimpje omhoog of omlaag op moeten tekenen. Blauw staat voor water, oranje is om obstakel en gevaar, zoals vallen of struikelen aan te duiden. Groen staat voor alles wat met de natuur te maken heeft, wit voor wind en tocht en geel voor zon en hitte. Al snel wordt duidelijk dat regelmatige regenplassen een probleem zijn op deze speelplaats want er worden meerdere blauwe kegeltjes geplaatst met duimpjes omlaag. Een van de leerlingen die een geel kegeltje plaatst legt uit: “Hier willen we graag een afdak want hier wordt het echt warm in de zomer en dat is niet fijn”.
Aarde als ondergrond
Terug binnen legt Ellemie uit dat ze een proefje gaan doen om te zien welk belang de bodem heeft voor de absorptie van water. Ze zet drie filters klaar met in de eerste filter beton, in de tweede zand en in de derde aarde. De kinderen doen een voor een water in filters met beton, zand en aarde. Ze zien dat het beton helemaal geen water doorlaat, en dat aarde het water minder snel doorlaat dan zand.
Ellemie: “Voor planten is aarde dus het beste als ondergrond, want het water dat de aarde absorbeert is goed voor de wortels.“
Als Ellemie vraagt wat de leerlingen hebben geleerd vandaag en wat ze leuk vonden, klinkt er enthousiast: “We weten nu wat biodiversiteit is en waarom dat zo belangrijk is. En de spelletjes en de mindmap maken was supertof!”
Maart 2022: Interview met Karen Meerman, directrice
Een 'groene' speelplaats zorgt voor een temperatuur regelend effect van de omgeving. En dat is hard nodig, want als de zon schijnt wordt het veel te warm.
SPEELPLAATS OMTOVEREN TOT NATUURLIJKE RUIMTE
De Sint-Lutgardis school ligt middenin een stedelijke omgeving en de speelplaats is ingesloten tussen de schoolgebouwen en een hoge muur. Karen Meerman, directrice, legt uit waarom het Operatie Re-creatie project belangrijk is voor deze school en wat ze wil veranderen en verbeteren.
Vergroenen van de kleuterspeelplaats
Op de vraag waarom de school zich heeft ingeschreven voor het project, legt de directrice de situatie van deze school uit: “De school ondergaat momenteel een grote verbouwing. En dat is ook nodig voor de speelplaats. De school beschikt over twee speelplaatsen. Een ervan is volledig verhard, zodat deze multifunctioneel gebruikt kan warden (sportactiviteiten, buitenlessen, … ), de andere zal deels verhard en deels groenzone worden. Deze zal voornamelijk fungeren als kleuterspeelplaats maar ook de groene long voor de school vormen. Op dit moment is deze speelruimte een kale, dorre vlakte, met enkele bloembakken en een plataan. Deze ruimte willen we dus vergroenen en aangenamer maken voor de kinderen. We willen deze ruimte vooral omtoveren tot een natuurlijke ruimte, met gras, kippen, struiken en ruimte om te ravotten.”
Plataan bewaren
De speelplaats die aangepast moet worden heeft wel een paar uitdagingen. De ruimte is beperkt en de plataan zou bij de renovatie zeker bewaard moeten blijven. Verder lopen er een aantal leidingen over de speelplaats waar bij de inrichting rekening mee moet worden gehouden.
Respect voor de natuur
Gezien de ligging van de school, is er geen rechtstreeks zicht op ‘groen’. De directie wil daarom met de speelplaats een groene oase naar de school brengen. Voor de kinderen, die vaak in een stadse omgeving wonen, kan de speelplaats op die manier een vervanger zijn van een tuin of een open ruimte vlakbij de woning.
“Het is belangrijk dat kinderen voeling hebben met de natuur. Zeker als ze dat thuis niet hebben. En dat is voor veel van onze leerlingen het geval. Daarom is het zo belangrijk dat we op school een groene ruimte hebben en willen we de huidige dorre speelplaats dus absoluut vergroenen. Kinderen moeten de natuur leren kennen en leren respecteren. Door de aanwezigheid van dieren leren ze bovendien hun verantwoordelijkheid opnemen voor fauna en flora. Daarnaast zorgt een ‘groene’ speelplaats voor een temperatuur regelend effect van de omgeving. En dat is hard nodig, want als de zon schijnt wordt het veel te warm. Dankzij vergroening zal het voor de kinderen veel aangenamer zijn om te spelen.”
Werkdocumenten
Fotogalerij
Spel over biodiversiteit en groene en blauwe netwerken in de stad
Identificatie van plaatsen die aangenaam en minder aangenaam zijn
Experimenteren met het concept van de doordringbaarheid door de stroming van water door verschillende materialen te observeren
De huidige speelplaats
Artikel geschreven door Bee-Com Dies – Wilma Schippers. ©Foto’s: Bénédicte Maindiaux.
